ΕΠΟΧΙΚΗ ΓΡΙΠΗ
Αίτιο και φύση του
- Οφείλεται στον αντίστοιχο ιό της γρίπης και απαντά σε 3 τύπους A,B,C.
- Υπάρχουν δύο κύρια αντιγόνα επιφανείας, η αιµαγλουτίνη µε 16 γνωστούς
υποτύπους (Η1-Η16) και η νευραµινιδάση µε 9 (Ν1-Ν9)
- Τα υδρόβια πτηνά αποτελούν τον φυσικό ξενιστή του ιού αυτού ενώ στον
άνθρωπο έχουν αποµονωθεί προς το παρόν µερικοί µόνο υποτύποι.
- Οι ιοί της γρίπης τύπου Α χωρίζονται σε υποτύπους ανάλογα µε τα αντιγόνα
επιφανείας (Η1Ν1, Η3Ν2 κτλ).
- Βρίσκονται σε συνεχή αντιγονική προσαρµογή λόγω σηµειακών µεταλλάξεων
στο ιικό γονιδίωµα.
Επιδηµιολογία
- Παγκόσµια κατανοµή
- Η γρίπη τύπου Α εµφανίζετε ετησίως κατά τη διάρκεια του χειµώνα στις εύκρατες περιοχές του Βόρειου
ηµισφαιρίου.
- Ο τύπος Α προκαλεί µεγάλες εξάρσεις ετησίως, ο Β ανά µερικά έτη ενώ ο C ήπιες αναπνευστικές λοιµώξεις.
- Η σοβαρότητα των επιδηµιών ποικίλει από έτος σε έτος λόγω της αντιγονικής ποικιλίας των κυκλοφορούντων
στελεχών
- Η υψηλότερη συχνότητα απαντά στα νεότερα παιδιά.
- Τα τελευταία 40 χρόνια ΜΟΝΟ οι τύποι Α(Η1Ν1 και Η3Ν2) και Β προκαλούν επιδηµίες στους ανθρώπους.
- Ο υποτύπος Α (Η5Ν1) γνωστός και σαν το αίτιο της γρίπης των πτηνών προκαλεί σποραδικά κρούσµατα µετά το
1997 αλλά όχι επιδηµία.
- Ο τύπος Β της εποχικής γρίπης είναι µείζων αιτία επιβάρυνσης από τη νόσο, περίπου 20% όλων των
κυκλοφορούντων στελεχών της εποχικής γρίπης. Παγκοσµίως, 34% των εισαγωγών σε νοσοκοµείο µε εποχική γρίπη
οφειλόταν στον τύπο Β (εποχή γρίπης 2014-2015). Στις ΗΠΑ,
25% της θνησιµότητας σχετίζεται µε εποχική γρίπη σε όλες τις
ηλικίες.
- Κάθε χρόνο:
- 5-10% ενηλίκων και 20-30% παιδιών προσβάλλονται από
γρίπη
- Καταγράφονται 3-5 εκατοµµύρια περιστατικά σοβαρής νόσου
και 250.000-500.000 θάνατοι παγκοσµίως
- Το ECDC εκτιµά 4-50 εκατοµµύρια συµπτωµατικών
περιστατικών και 15.000-70.000 θανάτων ετησίως στην
Ευρώπη
- 4-50 εκατοµµύρια συµπτωµατικές περιπτώσεις ανά έτος
- 0,2-1.2 εκατοµµύρια νοσηλείες ανά έτος
- 15.000-70.000 θάνατοι από γρίπη στην ΕΕ
- 6-14 εκατοµµύρια κοινωνικό-οικονοµικό φορτίο
Μετάδοση και επώαση
- Διασπείρονται µέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων προσβεβληµένων ατόµων
- Μεταδίδονται σαν αερολύµατα (φτέρνισµα), µε µεγάλα σταγονίδια (οµιλία) και µε την άµεση επαφή µε εκκρίσεις.
- Οι ιοί προσκολλόνται στην επιφάνεια του βλενογόννου του αναπνευστικού συστήµατος
- Η περίοδος επώασης είναι 1-5 ηµέρες (µέσος όρος 2 ηµέρες)
- Η περίοδος µετάδοσης ξεκινά 1 ηµέρα πριν την εµφάνιση των συµπτωµάτων, κορυφώνεται την 2η µε 3η ηµέρα
νόσου και συνεχίζεται µέχρι και 5-7 ηµέρες µετά τη λήξη των συµπτωµάτων. Παρατεταµένη περίοδος µετάδοσης
παρατηρείται συχνά σε παιδιά και σε ανοσοκατεσταλµένους.
- Τα παιδιά αποτελούν την κύρια πηγή µετάδοσης της γρίπης στην κοινότητα
- Κύρια πηγή µετάδοσης της γρίπης στους ενήλικες και στις οµάδες υψηλού κινδύνου είναι τα παιδιά που
παρακολουθούν βρεφονηπιακούς σταθµούς ή σχολείο (ευθύνονται για 2 στα 3 περιστατικά).
- Τα παιδιά αποτελούν ευάλωτο πληθυσµό για νόσηση από γρίπη λόγω του συγχρωτισµού τους και της δυσκολίας
τήρησης µέτρων πρόληψης. Υπολογίζεται, ότι κατά µέσο όρο >30% των παιδιών προσχολικής ηλικίας
(βρεφονηπιακοί σταθµοί) και σχολικής ηλικίας νοσούν ετησίως από γρίπη. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε νέους
ενήλικες είναι 2-5% και σε άτοµα >60 ετών 15%
Κλινική εικόνα και επιπλοκές
- Η κλινική εικόνα της λοίµωξης έχει τεράστιο εύρος, από την ασυµπτωµατική µέχρι τη θανατηφόρα µορφή
- Η διάρκεια της νόσου είναι συνήθως µεταξύ 3 και 8 ηµερών
- Οξεία έναρξη συµπτωµάτων µε εµφάνιση, πυρετού >39, ρίγος, καταβολής, κεφαλαλγίας, µυαλγίας, ρινίτιδας, βήχα,
και πονόλαιµου
- Οι συχνότερες αιτίες νοσηλείας είναι η σήψη, η βρογχιολίτιδα, η λαρυγγίτιδα, η πνευµονία και η οξεία µέση ωτίτιδα
ενώ άλλες κλινικές εκδηλώσεις περιλαµβάνουν εξάρσεις άσθµατος, παραρινικολπίτιδα, πυρετικούς σπασµούς,
εµέτους και διάρροια.
- Σπανιότερες εκδηλώσεις είναι η µυοσίτιδα (κυρίως από τον τύπο Β του ιού), µυοκαρδίτιδας, εγκεφαλίτιδα και
εγκεφαλοπάθεια.
- Η συχνότερη επιπλοκή είναι η οξεία µέση ωτίτιδα µε συχνότητα περίπου 40% στα παιδιά <3 ετών
- Η δευτεροπαθής βακτηριακή πνευµονία προκαλείται κυρίως από Staphylococcus aureus ή Streptococcus
pneumoniae ενώ ο πρώτος αποτελεί και αίτιο δευτεροπαθούς βακτηριακή τραχειίτιδας και τοξικού shock.
- Η γρίπη µπορεί να έχει ιδιαίτερα σοβαρή µορφή σε ανοσοκατεσταλµένους και παιδιά µε προϋπάρχον νόσηµα όπως
καρδιοπάθειες, νευρολογικές νόσοι, ή HIV
Διάγνωση
- Τα εργαστηριακά ευρήµατα είναι µη ειδικά. Συχνά σε βρέφη παρατηρείται αύξηση των ουδετεροφίλων.
- Στα πλαίσια της διάγνωσης µπορεί να χρησιµοποιηθούν καλλιέργειες του ιού, ανίχνευση αντιγόνων και PCR
Αντιµετώπιση και θεραπεία
- Συµπτωµατική αντιµετώπιση µε τη χορήγηση αντιπυρετικών, ρινικών αερολυµάτων, χορήγηση εισπνεοµένων
βρογχοδιασταλτικών και αντιφλεγµονωδών.
- Η αµανταδίνη και η ριµανταδίνη ενεργούνται έναντι του τύπου Α
- Οι αναστολείς της νευραµινιδάσης (Οσελταµιβίρη, ζαναµιβίρη) είναι ειδικά αντι-ιικά για τη θεραπεία της γρίπης.
Μειώνουν τη διάρκεια των συµπτωµάτων κατά µία ηµέρα αν χορηγηθούν εντός 48 ωρών από την έναρξη των
συµπτωµάτων, αν όµως χορηγηθεί εντός 24 ωρών από την έναρξη µπορεί να µειώσουν τη διάρκεια των
συµπτωµάτων έως και 4 ηµέρες
- Πιθανόν να µειώνουν (σε παιδιά χωρίς υποκείµενο πρόβληµα υγείας) και το ποσοστό των περιστατικών που θα
εξελιχθούν σε σοβαρή νόσο.
- Η θεραπεία πρέπει γενικά να ξεκινάει εντός των 2 πρώτων 24ώρων από την έναρξη της νόσου. Σε αυτή την
περίπτωση η οσελταµιβίρη µπορεί να µειώσει έως και 40% την πιθανότητα επιπλοκής της νόσου σε ΟΜΩ.
- Η πιθανότητα αντοχής στα αντί-ιικά µειώνεται στο 80% αν η θεραπεία αρχίσει εντός πρώτου 12ώρου από την
έναρξη των συµπτωµάτων.
- ΔΕΝ πρέπει να χρησιµοποιείτε ακετυλ-σαλικιλικό οξύ (ασπιρίνη) λόγω κινδύνου εµφάνισης συνδρόµου Reye
Πρόληψη
- Εµβολιασµός. Η αντιγονική σύνθεση του εµβολίου αλλάζει ετησίως ανάλογα µε τις εποχικές τροποποιήσεις που
προκύπτουν στην αιµαγλουτινίνη των κυκλοφορούντων ιών. Η επιτυχία του εµβολιασµού εξαρτάται από το βαθµό
ταύτισης µεταξύ των στελεχών που περιλαµβάνονται στο εµβόλιο και των «άγριων» στελεχών του ιού που
κυκλοφορούν στην κοινότητα.
- Συστήσετε ΠΑΝΤΑ στα παιδιά µε χρόνια προβλήµατα υγείας
- Σε ορισµένες περιπτώσεις (άτοµα υψηλού κινδύνου που βρίσκονται στον ίδιο χώρο µε τον νοσούντα) συστήσετε η
χορήγηση προφύλαξης µε αντί-ιικά, µετά την έκθεση ώστε να προστατέψει από την εκδήλωση νόσου.
- Τα µοντέλα εκτιµούν ότι η πιο οικονοµικά αποδεκτή στρατηγική είναι ο ετήσιος εµβολιασµός έναντι της γρίπης
όλων των παιδιών 6 µηνών ως 16 ετών, ο οποίος θα µειώσει την επίπτωση της γρίπης σε ολόκληρο τον πληθυσµό
από 65-95% ετησίως.
- Το εποχικό εµβόλιο γρίπης είναι πολύ αποτελεσµατικό στα παιδιά, καθώς κατά κανόνα έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό
σύστηµα χωρίς υποκείµενα νοσήµατα (γύρω στο 90% αποτελεσµατικότητα στην πρόληψη της εποχικής γρίπης).
- Ο WHO στοχεύει σε 75% εµβολιαστική κάλυψη ατόµων σε υψηλό κίνδυνο συµπεριλαµβανοµένων των ηλικιωµένων
και ατόµων µε χρόνια νοσήµατα.Η εµβολιαστική κάλυψη παραµένει προβληµατική. Μόνο 80 εκατοµµύρια άτοµα
από τα 180 για τα οποία συστήνεται εµβολιασµός στην ΕΕ-27, εµβολιάζονται. Το 44% δηλαδή του πληθυσµού
στόχου, που είναι 75%.
ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΡΙΠΗΣ
ΣΥΣΤΑΣΗ
Tα εµβόλια γρίπης περιέχουν είτε αδρανοποιηµένους ιούς ή τµήµατα αυτού.
Είναι πολυδύναµα και περιέχουν συνήθως δύο υποτύπους από το στελέχος A
(Η1Ν1 και Η3Ν2) και 2 από το στέλεχος B.
Tο είδος των στελεχών που περιέχει το εµβόλιο προσαρµόζεται κάθε χρόνο
από την Παγκόσµια Oργάνωση Yγείας (WHO) ανάλογα µε τα στελέχη που
προκάλεσαν γρίππη τον προηγούµενο χειµώνα και αποµονώθηκαν από
πάσχοντες,
Το εµβόλιο είναι εγκεκριµένο για όλα τα κράτη µέλη της Ε. Ε και είναι
σύµφωνο µε τη σύσταση του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας και την
απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εµβολιαστική περίοδο 2013-2014.
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Το εµβόλιο βοηθά στην προφύλαξη των παιδιών έναντι της γρίπης, ιδιαίτερα εκείνων που διατρέχουν αυξηµένο
κίνδυνο επιπλοκών όταν αρρωστήσουν.
Σµφωνα µε το Εθνικ Πργραµµα Εµβολιασµν της χρας µας, ο αντιγριπικς εµβολιασµς πρπει να εφαρµζεται
συστηµατικ σε τοµα που ανκουν στις παρακτω οµδες αυξηµνου κινδνου:
1. Εργαζµενοι σε χρους παροχς υπηρεσιν υγεας (ιατρονοσηλευτικ προσωπικ
και λοιπο εργαζµενοι).
2. τοµα ηλικας 60 ετν και νω
3. Παιδι > 6 µηνν και ενλικες που παρουσιζουν ναν περισστερους
απ τους
παρακτω επιβαρυντικος παργοντες χρνια νοσµατα:
- σθµα λλες χρνιες πνευµονοπθειες
- Καρδιακ νσο µε σοβαρς αιµοδυναµικς διαταραχς
- Ανοσοκαταστολ (κληρονοµικ επκτητη εξαιτας νοσµατος
θεραπεας).
- Μεταµσχευση οργνων
- Δρεπανοκυτταρικ νσο (και λλες αιµοσφαιρινοπθειες)
- Σακχαρδη διαβτη λλο χρνιο µεταβολικ νσηµα
- Χρνια νεφροπθεια
- Νευρολογικ Νευροµυκ νοσµατα
4. γκυες γυνακες ανεξαρττου ηλικας κησης.
5. Λεχωδες
6. Θηλζουσες
7. τοµα µε Δεκτη Μζας Σµατος (BMI) µεγαλτερο των 40 kg/m2
8. Παιδι που παρνουν ασπιρνη µακροχρνια (π.χ. για νσο Kawasaki,
ρευµατοειδ
αρθρτιδα και λλα) για τον πιθαν κνδυνο εµφνισης συνδρµου Reye
µετ απ γρπη.
9. τοµα που βρσκονται σε στεν επαφ µε παιδι µικρτερα των 6 µηνν
φροντζουν τοµα µε υποκεµενο νσηµα, τα οποα διατρχουν αυξηµνο
κνδυνο επιπλοκν απ τη γρπη.
10. Οι κλειστο πληθυσµο (προσωπικ και εσωτερικο σπουδαστς
σχολεων, στρατιωτικν και αστυνοµικν σχολν, ειδικν σχολεων
σχολν, νεσλλεκτων στις νοπλες δυνµεις, τρφιµοι και προσωπικ
ιδρυµτων κ..). Στρατεσιµοι στα κντρα κατταξης και ειδικ σοι
κατατσσονται κατ τους χειµερινος µνες (Οκτβριο –Μρτιο).
11. Επαγγελµατες πως κτηνατροι πτηνοτρφοι, χοιροτρφοι, σφαγες και γενικ τοµα που ρχονται σε συστηµατικ
επαφ µε πουλερικ
Ειδικές κατηγορίες
Έγκυες
- Οι έγκυες γυναίκες έχουν αυξηµένο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου από γρίπη, ειδικά όταν υπάρχουν
υποκείµενα νοσήµατα.
- Η νόσηση από γρίπη στην κύηση οδηγεί σε προγεννητική νοσηρότητα, προωρότητα, χαµηλό βάρος γέννησης και
υπολειπόµενη ανάπτυξη.
- Κατά τη διάρκεια των πανδηµιών του 1918-1919, 1957-1958 και 2009-2010 καταγράφηκαν αυξηµένοι θάνατοι
στις έγκυες γυναίκες.
- Σε αναδροµική µελέτη, η εγκυµοσύνη τετραπλασίαζε τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου από την πανδηµική γρίπη
του 2009.
- Η νόσηση από γρίπη κατά τη διάρκεια της κύησης οδηγεί σε µεγαλύτερη παραµονή στο νοσοκοµείο.
- Τα αναπνευστικά νοσήµατα των εγκύων (π.χ. πνευµονίες) είναι διπλάσια σε περιόδους γρίπης. Κάποιες κλινικές
µελέτες καταγράφουν αύξηση των επιπλοκών τοκετού (πρόωρο τοκετό και εµβρυικό στρες) αν έχει προηγηθεί
γρίπη. Καµία επίδραση στο βάρος γέννησης, στη νευρολογική εξέλιξη ή σε γενετικές ανωµαλίες του παιδιού.
- Σε αναδροµική µελέτη φάνηκε ότι, τα παιδιά των εγκύων που νόσησαν από την πανδηµική γρίπη του 1918, ως
ενήλικες άνω των 60 ετών, είχαν 30% παραπάνω πιθανότητα καρδιοπάθειας.
Επαγγελµατίες υγείας
- Ο εµβολιασµός των επαγγελµατιών υγείας (ΕΥ) έναντι της γρίπης είναι πολύ αποτελεσµατικός, λόγω των ηλικιακών
οµάδων στις οποίες ανήκουν.
- Ο εµβολιασµός βοηθάει στην ατοµική προστασία τους, αφού οι ΕΥ έχουν αυξηµένο κίνδυνο έκθεσης στη γρίπη (ως
60% ετησίως, έναντι 5-15% του γενικού πληθυσµού).
- Ο εµβολιασµός των EY βοηθάει στη οµαλή λειτουργία των νοσοκοµείων, αφού εξοικονοµεί ηµέρες απουσίας τους
από την εργασία τους λόγω γρίπης.
- Ο εµβολιασµός τους προστατεύει έµµεσα το περιβάλλον τους, µειώνει τη νοσηρότητα και τη θνησιµότητα των
ασθενών (ως 40% την πνευµονία και τους θανάτους από γρίπη).
- Σε µελέτες του ΚΕΕΛΠΝΟ µεταξύ 2004 και 2010, η εµβολιαστική κάλυψη ΕΥ έναντι της γρίπης υπολογίζεται σε
8% κατά µέσο όρο στα νοσοκοµεία και σε 22% στα κέντρα υγείας.
- Η Αµερικάνικη Ακαδηµία Παιδιατρικής υποστηρίζει τον υποχρεωτικό εµβολιασµό των ΕΥ.
Αυξηµένη συχνότητα νόσησης από το ιό περιγράφεται κατά τη διάρκεια των χειµερινών µηνών (Οκτώβριο έως
Μάρτιο). Για το λόγο αυτό το εµβόλιο είναι καλό να γίνεται από το µήνα Σεπτέµβριο, καθώς η προστασία αρχίζει
περίπου 1 µήνα µετά τον εµβολιασµό.
Όταν το εµβόλιο χορηγηθεί, το ανοσοποιητικό του σύστηµα -δηλαδή η φυσιολογική άµυνα του οργανισµού- παράγει τα
κατάλληλα αντισώµατα έναντι της λοίµωξης.
Κανένα από τα συστατικά του εµβολίου δεν µπορεί να προκαλέσει την ίδια τη γρίπη.
Το εµβόλιο δεν προστατεύει το παιδί από τα κοινά κρυολογήµατα ή άλλες ιώσεις.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Το εµβόλιο δεν πρέπει να γίνεται στα παιδιά εκείνα που είναι αλλεργικά σε κάποιες από τις ουσίες που περιέχονται σε
αυτό (όπως πχ ωολευκωµατίνη αυγού, ζελατίνη – αν περιέχεται στο εµβόλιο, thimerosal - αν περιέχεται στο εµβόλιο,
νεοµυκίνη, φορµαλδεύδη, οκτοξινόλη 9). Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται αλλεργιολογικός έλεγχος.
Σε περίπτωση που το παιδί παρουσιάζει ανεπαρκή ανοσολογική απάντηση (ανοσο-ανεπάρκεια) ή παίρνει φάρµακα που
επηρεάζουν το ανοσοποιητικό του σύστηµα ο παιδίατρος θα αποφασίσει αν θα πρέπει ή οχι να προχωρήσει στον
εµβολιασµό. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά που ταλαιπωρούνται από χρόνιες παθήσεις.
Αν το παιδί είναι άρρωστο µε υψηλό πυρετό ή οξεία λοίµωξη ο εµβολιασµός θα πρέπει να αναβληθεί µέχρις ότου
αναρρώσει.
Η χρήση του εµβολίου σε έγκυες µπορεί να γίνει από το δεύτερο τρίµηνο της κύησης αν ο γιατρός κρίνει ότι η έγκυος
πρέπει να εµβολιαστεί. Επίσης ο εµβολιασµός µπορεί να πραγµατοποιηθεί και κατά τη διάρκεια του θηλασµού.
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ
Το εµβόλιο µπορεί να γίνει σε παιδιά άνω των 6 µηνών
• Παιδιά άνω των 9 ετών και ενήλικοι: 0.5 ml υποδορίως ή ενδοµυϊκώς.
Αν ο εµβολιασµός γίνεται για πρώτη φορά:
• Παιδιά 3-9 ετών: δύο δόσεις των 0.5 ml µε µεσοδιάστηµα 4 εβδοµάδων.
• Παιδιά 6 µηνών έως 3 ετών: δύο δόσεις των 0.25 ml ή 0,5ml µε µεσοδιάστηµα 4 εβδοµάδων.
Στην περίπτωση παιδιών που έχουν λάβει 2 δόσεις του εµβολίου από το 2010 και µετά χρειάζεται µία µόνο δόση του
εµβολίου.
Από το 2019 όλα τα παιδιά εµβολιάζονται µε το τετραδύναµο αδρανοποιηµένο εµβόλιο
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Οι πιθανές ανεπιθύµητες ενέργειες είναι παρόµοιες µε αυτές που συνήθως παρουσιάζονται σε όλα τα εµβόλια (πυρετός,
αδιαθεσία, ερεθισµός στο σηµείο της ένεσης). Σπανιότερα, µπορεί να παρατηρηθεί κεφαλαλγία, εφίδρωση και πόνος
στις αρθρώσεις. Όλα τα συµπτώµατα υποχωρούν µέσα σε µία µε δύο ηµέρες χωρίς θεραπεία.
Εµβόλια που περιέχουν ολόκληρο τον ιό δεν θα πρέπει να χορηγούνται σε παιδιά µικρότερα των 12 ετών, διότι είναι
δυνατόν να εµφανίσουν σοβαρότερες ανεπιθύµητες ενέργειες.
Το εµβόλιο µπορεί να χορηγηθεί και ταυτόχρονα µε άλλα εµβόλια αλλά η ένεση θα πρέπει να γίνει σε διαφορετικό
σηµείο. Ωστόσο σε περίπτωση συγχορήγησης οι ανεπιθύµητες ενέργειες -εφόσον υπάρξουν- µπορεί να είναι πιο
έντονες.
Το εµβόλιο επαναλαµβάνεται κάθε χρόνο
ΟΣΕΛΤΑΜΙΒΙΡΗ (Tamiflu)
Η οσελταµιβίρη µπορεί να ελαττώσει τη διάρκεια της ανεπίπλεκτης γρίπης κατά περίπου µία ηµέρα, εάν χορηγηθεί
εγκαίρως, δηλαδή µέσα στις δύο πρώτες ηµέρες από την έναρξη των συµπτωµάτων. Μπορούν επίσης να προλάβουν
σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, όπως την πνευµονία. Για ασθενείς υψηλού κινδύνου, η θεραπεία µε αντιιικά µπορεί να
αποτρέψει βαρύτερη νόσηση και ανάγκη για νοσηλεία.
Οι περισσότεροι πάντως ασθενείς µε ήπια συµπτώµατα βελτιώνονται µέσα σε 3-4 ηµέρες και δε χρειάζεται να πάρουν
αντιϊικά φάρµακα. Ο γιατρός µπορεί να χορηγήσει αντιϊικά σε ασθενείς που ανήκουν σε οµάδα υψηλού κινδύνου ή που
παρουσιάζουν σοβαρά συµπτώµατα.Αντοχή σπανίως αναφέρεται και για τους αναστολείς νευραµινιδάσης όπως η
οσελταµιβίρη.
Οι περισσότερο συχνές ανεπιθύµητες ενέργειες του Tamiflu είναι ναυτία, έµετος, διάρροια, πόνος στο στοµάχι και
πονοκέφαλος. Αυτές οι ανεπιθύµητες ενέργειες εµφανίζονται κυρίως µετά την πρώτη δόση του φαρµάκου και συνήθως
σταµατούν µε τη συνέχιση της θεραπείας. Η συχνότητα των ενεργειών αυτών µειώνεται αν το φάρµακο λαµβάνεται µε
τροφή.
Ποια παιδιά ΠΡΕΠΕΙ να πάρουν φαρµακευτική αγωγή
Α. Κάθε παιδί που χρειάζεται που πιθανόν, ένεκα υποκείµενου νοσήµατος, πιθανόν θα χρειασθεί νοσηλεία σε
Νοσοκοµείο
Β. Κάθε παιδί που έχει σοβαρά συµπτώµατα, εξελεισσόµενη νόσο ή έχει κάποια επιπλοκή από τη νόσο
Γ. Εµφάνιση νόσου σε παιδί υψηλού κινδύνου, ανεξάρτητα από την ένταση των συµπτωµάτων του και ακόµη από το αν
έχει εµβολιασθεί ή όχι
Δ. Κάθε παιδί στο οποίο, για κάποιους λόγους, επιθυµούµε να µειώσουµε τη διάρκεια της νόσου, καθώς και τη
µεταδοτικότητα, µε την προϋπόθεση ότι η θεραπεία θα δοθεί εντός των πρώτων 48 ωρών από την εµφάνιση των
συµπτωµάτων.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
