Γνωρίζοντας τον κορωνοϊό
(του
dr Βασίλη Ε. Καραβασίλη, MD,PhD,
Στρατιωτικού Iατρού Βιοπαθολόγου)
Απαντήσεις στις συχνότερες ερωτήσεις
για τον ιό SARS-CoV-2
Τι
είναι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2;
Οι κορωνοϊοί είναι μία οικογένεια ιών που
προσβάλουν το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου προκαλώντας άλλωτε άλλης
βαρύτητας νόσο (από κοινό κρυλόγημα μεχρι σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια (SARS,
MERS)).
Ο SARS-CoV-2 είναι ένας νέος κορωνοϊός
που ευθύνεται για τη νόσο COVID-19 και που πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη του
περασμένου έτους στην περιοχή Wuhan της Κίνας.
Πώς
μεταδίδεται ο κορωνοιός;
Ο ιός SARS-CoVID 19, μεταδίδεται κυρίως
αερογενώς με τα σταγονίδια που εκτοξέυονται με τον βήχα, το φτάρνισμα ή την
αναπνοή.
Εν τούτοις δεν αποκλείεται και η
κοπρανοστοματική οδός μετάδοσης μιάς και ο ιός απομονώνεται και στα κόπρανα
ασθενών.
Πόσο
χρόνο παίρνει για να εμφανιστούν τα συμπτώματα (χρόνος επώασης του ιού);
Ο χρόνος που μεσολαβεί από την μόλυνση
μέχρι την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων ποικίλει από 1 έως 14 ημέρες.
Συχνότερα, ο χρόνος επώασης κυμαίνεται
από 3 ως 6 ημέρες.
Ποια
τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα ποικίλουν, από
ασυμπτωματικότητα ή ήπια συμπτωματολογία, μέχρι βαριά πνευμονία που απαιτεί
νοσηλεία και που μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενή.
Συχνότερα παρουσιάζονται:
- Φαρυγγοδυνία
- Πυρετός
- Ξηρός βήχας
- Κεφαλαλγία
- Μυαλγίες - Αρθραλγίες
- Καταβολή
- Ανοσμία
- Αγευσία
Σπανιότερα:
- Γαστρεντερικές διαταραχές
(διάρροιες, έμετοι)
- Επιπεφυκίτις ("κόκκινα
μάτια")
- Δύσπνοια
- Πνευμονία
Στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων
εμφανίζεται ήπια νόσος.
Ποια
υποκείμενα νοσήματα χειροτερεύουν την πρόγνωση του COvID-19;
Φαίνεται πως η μεγαλύτερη ηλικία (>60
έτη) είναι ένας σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας στην νόσο COVID-19.
Άλλοι είναι:
- ανοσοκαταστολή
- πνευμονοπάθειες
- καρδιοπάθειες
- παχυσαρκία
- υπέρταση
- διαβήτης
Πώς
μπορώ να προστατευτώ από τον ιό;
Ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:
- κρατάω αποστάσεις
- φορώ μάσκα
- φροντίζω για τον συχνό και καλό αερισμό των εσωτερικών χώρων
- αποφεύγω το συνωστισμό
- πλένω συχνά και επιμελώς τα χέρια μου
- βήχω/φτερνίζομαι στο εσωτερικό του αγκώνα μου ή σε χαρτομάντηλο και
ποτέ στο περιβάλλον
Πώς
ξέρω ποιο τεστ για τον κορωνοιό πρέπει να κάνω;*
Για την ανίχνευση του κορωνοιού υπάρχουν
τα παρακάτω εργαστηριακά τεστ:
- ο μοριακός έλεγχος (PCR): με
ειδική μέθοδο (Real Time - PCR) και σε ειδικούς αναλυτές, ανιχνεύεται η
παρουσία γενετικού υλικού (RNA) του ιού.
Αποτελεί τη μέθοδο αναφοράς που μπορεί να ανιχνευει τον ιό λίγα 24ωρα
μετά την μόλυνση (επαφή) και πριν ακόμη από την εκδήλωση συμπτωμάτων.
- το τεστ ανίχνευσης αντιγόνων του ιού
(rapid test): ανιχνεύει πρωτεϊνικά αντιγόνα του ιού. 'Εχει μεγαλύτερη
ευαισθησία - αξιοπιστία όταν διενεργείται επί συμπτωμάτων.Το αρνητικό
αποτέλεσμα πρέπει να αξιολογείται με προσοχή ενώ το θετικό συνήθως
επιβεβαιώνεται και με μοριακό τρόπο.
- ανίχνευση αντισωμάτων κατά του ιού :
με τον τρόπο αυτό ελέγχουμε την ανάπτυξη ανοσιας απέναντι στον ιό. Διενεργείται
τουλάχιστον 3-5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων και γι' αυτό δεν έχει
ένδειξη στην πρώιμη διάγνωση της νόσου.
* Ζητείστε
τη συμβουλή μας για να σας κατευθύνουμε για το ποιo από τα παραπάνω test
ταιριάζει στη δική σας σωστή διαγνωστική προσέγγιση (mydoctor 2410258000, 6986540040).
Τι
είναι η καραντίνα και τι η απομόνωση;
- Σε καραντίνα τίθενται άτομα που
έχουν έρθει σε στενή επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19. Η καραντίνα
νοείται σαν περιορισμός των επαφών του ατόμου και η παραμονή του σε ιδιωτικό
χώρο της επιλογής του. Διαρκεί 14 ημέρες από την ύποπτη επαφή και δεν αίρεται
("σπάει") με αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο ανίχνευσης του ιού.
- Σε απομόνωση, τίθενται τα θετικά
κρούσματα. Μπορεί να είναι σε ιδιωτικό χώρο ή σε νοσοκομείο (αν απαιτείται
νοσηλεία). Διαρκεί τουλάχιστον 10 ημέρες από τη διάγνωση και αίρεται αμέσως
μετά, με την προϋπόθεση ότι ο ασθενής έχει το τελευταίο 3ήμερο ύφεση
συμπτωμάτων. Δεν απαιτείται αρνητικοποίηση του PCR test.
Πότε
κάποιος θετικός μεταδίδεται ο SARS-CoV-2;
Από την 2η ημέρα μετά την μόλυνση και
μετά, ο ασθενής δυνητικά μεταδίδει τον ιό. Αυτό σημαίνει πως για το διάστημα
έως και 10-12 ημέρες πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων και ως την
παρέλευσή τους είναι μεταδοτικός.
Πότε
αναπτύσσονται τα αντισώματα για τον SARS-CoV-2 και πόσο διαρκούν;
Τα αντισώματα για τον SARS-CoV-2
αναπτύσσονται ασφαλώς μετά την πρώτη εβδομάδα έναρξης των συμπτωμάτων.
Εντούτοις ένα ποσοστό ως και 24% σε
κάποιες μελέτες δεν αναπτύσσουν αντισώματα ειδικά αν εμφάνισαν ήπια ή καθόλου
συμπτωματολογία..
Υπάρχει θεραπεία-εμβόλιο για τον SARS-CoV-2;
Αν και η επιστημονική κοινότητα
βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία συνεχών κλινικών δοκιμών, προς το παρόν δεν
υπάρχει αποδεδειγμένα θεραπεία, υπό την έννοια φαρμάκου που να δρα
εξουδετερώνοντας τον ιό. Εν τούτοις, η θεραπεία του COVID-19, είναι
συμπτωματική - υποστηρικτική, αντιμετωπίζοντας κατάλληλα τα συμπτώματα (π.χ.
αντιπυρετικά για τον πυρετό, αερισμός για την υποξία, ενυδάτωση κλπ).
Εν τούτοις, ήδη από τα τέλη του
προηγούμενου έτους έχει αρχίσει η διάθεση των πρώτων εμβολίων κατά του
κορονοϊού που στηρίζουν τη δράση τους στην νέα τεχνολογία του m-RNA (Pfizer, BioNTech, Moderna). Ο εμβολιασμός πραγματοποιείται σε δύο δόσεις με
μεσοδιάστημα 20 ημερών και οι μέχρι στιγμής μελέτες δείχνουν αποτελεσματικότητα
που αγγίζει το 95%. Επιπλέον έχει αρχίσει και στη χώρα μας η διάθεση του
εμβολίου της Οξφόρδης/AstraZeneca το
οποίο όπως και το Ρωσικής κατασκευής Sputnik V στηρίζει τη λειτουργία του σε
«παλαιότερη» τεχνολογία χρησιμοποιώντας εξασθενημένους αδενοϊούς για την
ανάπτυξη ανοσίας κατά του SARS-CoV-2.
Η ανάπτυξη των εμβολίων και ο
εμβολιασμός της κοινότητας άνοιξαν το
δρόμο για την οριστική αντιμετώπιση της πανδημίας από το ιό SARS-CoV-2.
Πόσο
καιρό μπορεί να παραμένει θετικό το μοριακό τεστ του κορωνοϊού;
Το τεστ μπορεί να παραμένει θετικό
ανιχνεύοντας RNA του ιού για άλλωτε άλλο διάστημα και μετά τη λήξη της
απομόνωσης.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ασθενής μεταδίδει
τον ιό και σ' αυτό το διάστημα. Γι' αυτό το λόγο δεν είναι προϋπόθεση το
αρνητικό τεστ για την άρση της απομόνωσής του (με μόνη εξαίρεση τους
ανοσοκατασταλμένους ασθενείς).
SARS-CoV-2 και αριθμοί
- 37-44% των μεταδόσεων
γίνονται στο προ-συμπτωματικό στάδιο
- 30-40% των θετικών
κρουσμάτων είναι ασυμπτωματικοί
- 81% των ασθενών
παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα, 14%
μέτριας βαρύτητας και <5%
βαρύτερη νόσο.
- Η καραντίνα για τις στενές επαφές επιβεβαιομένων κρουσμάτων διαρκεί 14 ημέρες.
- 10 ημέρες απομόνωση με 3 ημέρες ύφεσης συμπτωμάτων αίρει την
απομόνωση των θετικών
- η καραντίνα δεν παρατείνεται περισσότερο από 20 ημέρες.
- Ένα 18%-24% των ήπια ή
ασυμπτωματικά νοσούντων δεν αναπτύσσουν ανοσία.